Aria variata alla maniera italiana

Aria variata alla maniera italiana

BWV 989 uitgevoerd door Lars Ulrik Mortensen
in het Huis Bartolotti, Amsterdam

  • Menu
  • Aria
  • Variation 1
  • Variation 2
  • Variation 3
  • Variation 4
  • Variation 5
  • Variation 6
  • Variation 7
  • Variation 8
  • Variation 9
  • Variation 10

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

De duivel in de vingers

De loopjes in variatie 9 lijken precies op het slot van Pasquini's toccata

Een van de grootste Italiaanse toetsenisten uit Bachs tijd was Bernardo Pasquini (1637-1710). Hij was ver buiten Italië bekend. Zo schreef in 1698 een Leidse student medicijnen aan een Schotse vriend in Rome opgewonden over “dit grote wereldwonder (ofwel Pasquini), en dat hij zo snel kan spelen alsof hij de duivel in zijn vingers heeft” (ut haberet diabolum in digitis). De Amsterdamse muziekuitgever Estienne Roger – die een winkel had op slechts tien minuten lopen van Huis Bartolotti, waar deze opname gemaakt is – publiceerde in 1699 een uitgave met Toccates & suites pour le clavessin de messieurs Pasquini, Poglietti, & Gaspard Kerle.

Ook in Duitsland circuleerde Pasquini’s muziek. Bach woonde en werkte indertijd in Weimar en bestudeerde en kopieerde daar veel Italiaanse muziek. Het was de periode waarin Bach bijvoorbeeld concerten van Vivaldi voor orgel en klavecimbel bewerkte, zoals BWV 592 en 593. Ook Italiaanse klavecimbelmuziek nam Bach gretig tot zich. Hij kopieerde Frescobaldi’s Fiori musicali en ook een toccata en passacaglia van Pasquini. Misschien dat tussen de Italiaanse muziek die zijn broodheer Johann Ernst van Saxen Weimar uit Nederland had meegenomen ook het bovengenoemde boek met Toccates & suites zat. In ieder geval gebruikt Bach in de Aria variata alla maniera italiana, BWV 989, dezelfde inventiviteit en virtuositeit: de parallelle vingervlugge loopjes in variatie 9 lijken bijvoorbeeld precies op het slot van Pasquini’s toccata. Bach kon immers ook spelen alsof hij de duivel in zijn vingers had.

BWV
989
Titel
Aria variata alla maniera italiana
Instrument
klavecimbel
Genre
klavierwerken
Jaartal
vóór 1714

Achtergrondvideo's

Klavecinist Lars Ulrik Mortensen

“In dit werk vinden de Goldberg Variaties hun oorsprong.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    16 november 2018
  • Opnamedatum
    14 oktober 2017
  • Locatie
    Huis Bartolotti, Amsterdam
  • Klavecinist
    Lars Ulrik Mortensen
  • Klavecimbel
    Geert Karman naar J.H. Gräbner, 1774
  • Regie, camera en licht
    Gijs Besseling
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
  • Audiomontage en -mix
    Guido Tichelman
  • Camera, licht
    Danny Noordanus
  • Datahandling, camera- en lichtassistent
    Eline Eestermans
  • Interview
    Onno van Ameijde, Marloes Biermans
  • Productie
    Jessie Verbrugh
  • Met dank aan
    Vereniging Hendrick de Keyser

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!