Toccata in e klein

Toccata in e klein

BWV 914 uitgevoerd door Bart Jacobs
in zijn huis in Eikevliet, België

  • Menu
  • 1. Prelude
  • 2. Un poco allegro
  • 3. Adagio
  • 4. Fuga (Allegro)

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Wereldkampioen fugaschrijven

Een pedaalmotief dat toch niet voor orgel is en een mysterieuze fuga

De zeven ‘manualiter’ (alleen met de handen te spelen) toccata’s van Bach behoren tot zijn vroege werk en laten duidelijk echo’s horen van de Noord-Duitse klavierschool waarin hij is opgegroeid. De Toccata in e klein is de kortste en heeft een heldere structuur van vier delen, die overigens wel redelijk naadloos in elkaar overgaan, zoals dat bij de zeventiende-eeuwse klaviermuziek gebruikelijk was.

 De korte en relatief simpele Prelude opent met een markant motief dat voor een pedaal geschreven lijkt te zijn. Toch is dat volgens klavecinist Bart Jacobs niet het geval, de hoogste noot is op een orgelpedaal niet beschikbaar. Na een elegante dubbelfuga volgt een grillig Adagio, dat een beetje als een recitatief aandoet.

De Toccata eindigt met een tweede, en meer briljante fuga die grote overeenkomsten vertoont met een anoniem stuk dat in de bibliotheek van het conservatorium van Napels bewaard wordt. Het stelt de muziekwetenschap voor een raadsel. Bach bewerkte wel vaker een Italiaans concert en leende ook af en toe een fugathema van de Italianen, maar dat hij een hele fuga overnam, kwam nooit voor. Maar misschien was het omgekeerd en heeft de onbekende Italiaan de fuga van Bach gekopieerd, of – laatste mogelijkheid – baseerden beiden zich op een verloren gegaan origineel. We zullen het waarschijnlijk nooit weten. Overigens is de fuga in de versie van Bach wel ‘beter’, maar dat verbaast ons natuurlijk niet van de wereldkampioen fugaschrijven.

Zeven toccata’s, BWV 910-916
De zeven toccata’s van Bach kunnen gezien worden als een afsluiting van zijn vroege periode als klaviercomponist. Hij heeft ze zelf niet als bundel bedacht, dat gebeurde pas na zijn dood. Toch laten ze een duidelijke samenhang zien, zowel wat de vorm als de stijl betreft. Het zijn uitgebreide, meerdelige werken. Maar anders dan bij de latere suites en partita’s, lopen de delen vrijwel naadloos in elkaar over. Bach staat hier nog duidelijk met één been in de zeventiende eeuw.

BWV
914
Titel
Toccata in e klein
Instrument
klavecimbel
Genre
klavierwerken
Serie
Zeven toccata's (klavier)
Jaartal
ca. 1710

Achtergrondvideo's

Klavecinist Bart Jacobs

“Deze toccata is beïnvloed door vioolthema's van de Italiaanse meesters.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    11 januari 2019
  • Opnamedatum
    23 maart 2017
  • Locatie
    Eikevliet, België
  • Klavecinist
    Bart Jacobs
  • Klavecimbel
    Andreas Kilström (2009) naar I. Couchet, Antwerpen (ca. 1650)
  • Regie
    Jan Van den Bossche, Hanna Schreuders
  • Muziekopname
    Guido Tichelman
  • Camera en interview
    Gijs Besseling
  • Montage
    Augustine Huijsser
  • Productie
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!