Jesus Christus, unser Heiland
BWV 665 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Sint-Catharinakerk, Hamburg
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Lijdend offerbrood
Bach legt de vinger op de zere plek door het lijden tijdens de communie duidelijk te laten horen
'Jesus Christus unser Heiland' is een eucharistiegezang – bedoeld om te zingen tijdens het delen van brood en wijn. De tekst onderstreept het belang van de transformatie van Christus’ lichaam en bloed in brood en wijn voor het zielenheil. De aanduiding ‘sub communione’ bij deze bewerking van Bach bevestigt dat dit stuk ook tijdens de viering van het avondmaal gebruikt werd. In deze zetting – oorspronkelijk in Weimar gecomponeerd en later in Leipzig licht bewerkt – klinkt elk van de vier regels van de koraalmelodie vier keer; telkens twee maal versierd maar duidelijk herkenbaar in de hogere stemmen, vervolgens een keer rechttoe-rechtaan in het pedaal, en ter afsluiting nog een keer omspeeld in de bovenste stem.
Terwijl de originele Latijnse hymne in de eerste strofe spreekt van Christus die zich als offerbrood aan ons gaf, voegt Luther er in zijn herdichting wat kleurrijker aan toe dat hij dat deed ‘door zijn bitter lijden’ (‘durch das bitter Leiden sein’). Het was duidelijk deze regel – de derde – die Bach hier wilde uitlichten. Hij put zich daarbij uit in van boven naar beneden en van beneden naar boven lopende chromatische lijntjes die elkaar voortdurend kruisen. Zo werd voor de gelovigen in Weimar en Leipzig tijdens het eten van brood en wijn Christus’ bitter lijden ook hoorbaar.
18 Choräle/Leipziger Choräle, BWV 651-668
In de laatste tien jaar van zijn leven verzamelde en vervolmaakte Bach een reeks koraalbewerkingen, vermoedelijk met het plan ze, net als het derde deel van de Clavier-Übung in 1739, in druk te laten verschijnen. Het gaat om een selectie van zijn composities uit veel vroegere jaren, toen hij in Weimar, Arnstadt en Mühlhausen als organist werkzaam was. De verzameling werd bekend onder de noemer 18 Choräle of Leipziger Choräle. Overigens is 18 koralen een misleidende titel. De set bevatte oorspronkelijk 17 stukken. Het achttiende, Vor deinen Thron tret ich (BWV 668), is later aan Bachs manuscript toegevoegd.
- BWV
- 665
- Titel
- Jesus Christus, unser Heiland
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- 18 Choräle (orgel)
- Jaartal
- 1708-1717/1739-1742
- Stad
- Weimar/Leipzig
- Bijzonderheden
- Maakt deel uit van een handschrift met 17 koraalbewerkingen, BWV 651-667, die Bach in de jaren ’40 van de 18de eeuw verzamelde en waarvan de oerversies soms nog stammen uit zijn periode in Weimar.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 20 november 2015
-
- Opnamedatum
- 22 oktober 2014
-
- Locatie
- Sint-Catharinakerk, Hamburg
-
- Organist
- Leo van Doeselaar
-
- Orgel
- Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Jan Van den Bossche
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera assistenten
- Andreas Grotevent, Lucas Lütz
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie-assistentie
- Hanna Schreuders
-
- Met dank aan
- Vadim Dukart, Andreas Fischer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!