Herr Gott, nun schleuss den Himmel auf

Herr Gott, nun schleuss den Himmel auf

BWV 617 uitgevoerd door Leo van Doeselaar
Martinikerk, Groningen

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Moegestreden naar het hiernamaals

Een ingenieus driestemmig werkje begeleidt de ziel van Simeon naar eeuwige rust

Het is een piepklein stukje orgelmuziek maar de zeggingskracht is er niet minder om. Bach illustreerde in deze koraalbewerking treffend de tekst uit het Weimaraner Geistreiches Gesangbuch uit 1713: ‘Ik heb geleden en gestreden, maar nu is mijn leven voltooid en kan ik met een gerust hart sterven.’ Het zijn de woorden van de hoogbejaarde Simeon die, zoals God hem heeft beloofd, zijn Verlosser heeft aanschouwd. De slepende maar vasthoudende melodie klinkt op het bovenste klavier, terwijl de linkerhand de rusteloze voeten weergeeft die popelen om het hiernamaals te betreden. Ondertussen klopt het pedaal volhardend aan de hemelpoort, in de heilige overtuiging dat de beloning voor het aardse zwoegen aanstaande is.     

Orgelbüchlein, BWV 599-644
Bach begon al in zijn tijd als hoforganist in Weimar (1708-1714) een eerste collectie aan te leggen van koraalbewerkingen en koraalvoorspelen (composities op basis van lutherse kerkliederen). Deze waren bedoeld voor in de kerkdienst, de voorspelen als inleiding voor de gemeentezang. Blijkens de inhoudsopgave in Bachs manuscript had het een bundel met 164 composities moeten worden, maar het werden er uiteindelijk niet meer dan 46 (BWV 599-644). Die ordening, gecombineerd met de geringe lengte van de stukken, wijst erop dat Bach van plan is geweest een complete cyclus van koraalbewerkingen samen te stellen. Later, in zijn tijd in Köthen, voorzag hij de bundel van een titelpagina. Daarop staat: Orgel-Büchlein, Worinne einem anfahenden Organisten Anleitung gegeben wird, auff allerhand Arth einen Choral durchzuführen… (Orgelboekje, waarin een beginnend organist geleerd wordt een koraal op allerlei manieren te bewerken…). De verzameling bestemde hij dus toen pas als leerboek, wellicht om in 1722 te presenteren bij zijn sollicitatie voor de post van Thomascantor in Leipzig, waar hem een belangrijke onderwijstaak te wachten stond. De leerlingen zullen er een kluif aan gehad hebben, want in een notendop bevatten de voorspelen het complete gamma aan barokke klaviertechnieken.

BWV
617
Titel
Herr Gott, nun schleuss den Himmel auf
Instrument
orgel
Genre
orgelwerken
Serie
Orgelbüchlein
Jaartal
ca. 1708-1717
Stad
Weimar

Achtergrondvideo's

Organist Leo van Doeselaar

“Als het lukt, dan klinkt het echt weergaloos - Leo van Doeselaar over het belang van een goede registratie.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    30 mei 2014
  • Opnamedatum
    8 oktober 2013
  • Locatie
    Martinikerk, Groningen
  • Organist
    Leo van Doeselaar
  • Registrant
    Tim Knigge
  • Orgel
    Arp Schnitger, 1692
  • Productie
    Frank van der Weij
  • Cameraregie
    Jan Van den Bossche, Frank van der Weij
  • Directors of photography
    Jorrit Garretsen, Sal Kroonenberg
  • Muziekproductie, montage en mix
    Holger Schlegel
  • Beeldmontage
    Dylan Glyn Jones
  • Kleurcorrectie
    Jef Grosfeld
  • Productie-assistentie
    Marco Meijdam, Zoë de Wilde
  • Interview
    Onno van Ameijde
  • Met dank aan
    Jan Haak

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!