Herr Gott, Dich loben alle wir
BWV 130 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Martinikerk, Groningen
Achter de muziek
De oude draak
Alles komt uit de kast in 'Herr Gott, dich loben alle wir'; van spektakel met trompetten en pauken tot een intiem loflied
Het gaat hier over strijd, over het eeuwigdurende gevecht tussen goed en kwaad – in dit geval in de gedaante van een draak. Meteen bij de eerste noten is wel duidelijk wie er wint: Gods engelen. God wordt geloofd en bedankt met triomfmuziek en de drie trompetten en pauken maken het extra feestelijk. Boven alles uit klinkt in de sopraanpartij het koraal Herr Gott, dich loben alle wir.
De bas bezingt in zijn aria hoe akelig de duivel kan zijn. Waakzaamheid is geboden want hij is listig, nijdig en kent geen rust. Dat hoor je terug in de duivelse loopjes in de trompetpartij. Heel lieflijk is juist de begeleiding van de tenor. Hij vraagt in een zachtmoedige lofzang met een engelachtige fluitsolo de engelen om bescherming. Tot slot stemt het hele ensemble weer in met triomfmuziek met dezelfde melodie als in het begin, maar dan homofoon gezet; de tekst klinkt in alle stemmen tegelijk. Zo komt de boodschap nog krachtiger over.
Bach schreef deze cantate voor de naamdag van aartsengel Michaël. Die verslaat volgens het bijbelboek Openbaring in de hemel met zijn engelentroepen de draak. Hiermee werd het kwaad niet uitgeroeid, maar wel op aarde teruggeworpen. Op deze dag overheerst dan ook het rotsvaste vertrouwen dat het goede het kwade zal overwinnen. Bach zette in deze cantate dan ook een feestensemble in, met trompetten, hobo’s, pauken, een traverso en strijkers.
- BWV
- 130
- Titel
- Herr Gott, dich loben alle wir
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- onbekend, naar gelijknamig lied van Paul Eber (1554)
- Bestemming
- Michaelsfeest (29 september)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Choral
Herr Gott, dich loben alle wir
und sollen billig danken dir
für dein Geschöpf
der Engel schon,
die um dich schwebn
um deinen Thron.
2. Rezitativ (Alt)
Ihr heller Glanz
und hohe Weisheit zeigt,
wie Gott sich zu
uns Menschen neigt,
der solche Helden,
solche Waffen
vor uns geschaffen.
Sie ruhen ihm zu Ehren nicht;
ihr ganzer Fleiss
ist nur dahin gericht’,
dass sie, Herr Christe,
um dich sein
und um dein
armes Häuflein:
wie nötig ist doch
diese Wacht
bei Satans Grimm
und Macht?
3. Arie (Bass)
Der alte Drache
brennt vor Neid
und dichtet stets
auf neues Leid,
dass er das kleine
Häuflein trennet.
Er tilgte gern,
was Gottes ist,
bald braucht er List,
weil er nicht Rast
noch Ruhe kennet.
4. Rezitativ (Sopran, Tenor)
Wohl aber uns, dass Tag und Nacht
die Schar der Engel wacht,
des Satans Anschlag zu zerstören!
Ein Daniel, so unter Löwen sitzt,
erfährt, wie ihn die Hand des Engels schützt.
Wenn dort die Glut
in Babels Ofen keinen Schaden tut,
so lassen Gläubige ein Danklied hören,
so stellt sich in Gefahr
noch itzt der Engel Hülfe dar.
5. Arie (Tenor)
Lass, o Fürst der Cherubinen,
dieser Helden hohe Schar
immerdar deine Gläubigen bedienen;
dass sie auf Elias Wagen
sie zu dir gen Himmel tragen.
6. Choral
Darum wir billig loben dich
und danken dir, Gott, ewiglich,
wie auch der lieben Engel Schar
dich preisen heut und immerdar.
Und bitten dich, wollst allezeit
dieselben heissen sein bereit,
zu schützen deine kleine Herd,
so hält dein göttlichs Wort in Wert.
Vertaling
1. Koraal
Heer God, wij loven U allen,
en danken u terecht,
voor uw schepselen,
de engelen
en die om u
en om uw troon zweven.
2. Recitatief
Hun heldere glans
en grote wijsheid wijst ons,
hoe God zich
tot ons mensen neigt,
hij die zulke helden,
zulke wapens
voor ons geschapen heeft.
Zij rusten niet, om hem te eren;
al hun vlijt
richt zich enkel erop,
om u heen te zweven,
Heer Christus,
en om uw
hoopje armzaligen:
hoe zeer is
die waakzaamheid nodig
bij de kwaadheid
en macht van Satan?
3. Aria
De oude draak
brandt van nijd
en zint steeds
op nieuw leed,
om dat hoopje
armzaligen te scheiden.
Hij zou graag verdelgen
wat van God is,
en moet al snel sluw zijn,
want hij vindt
geen rust.
4. Recitatief
Hoe goed dat dag en nacht
de engelenschaar over ons waakt,
om de aanval van Satan af te wenden!
Daniël hoort, temidden van de leeuwen,
dat de hand van de engel hem beschermt.
Als de gloed in de ovens van Babel
geen schade aanricht,
dan laten de gelovigen een danklied horen,
zo is ook nu nog bij gevaar
de hulp van de engelen nabij.
5. Aria
Laat, o vorst van de cherubijnen,
deze hoge schaar van helden
altijd uw gelovigen bijstaan;
dat ze op de wagen van Elias
ten hemel worden gedragen.
6. Koraal
Daarom loven wij u terecht
en danken u eeuwig, God,
net als de lieve schaar van engelen
u steeds opnieuw prijst.
En vragen u om altijd
bereid te zijn,
om uw kleine kudde te beschermen,
en zo uw goddelijke woord te houden.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 2 mei 2014
-
- Opnamedatum
- 5 oktober 2013
-
- Locatie
- Martinikerk, Groningen
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Maria Keohane
-
- Alt
- Maarten Engeltjes
-
- Tenor
- Benjamin Hulett
-
- Bas
- Christian Immler
-
- Koor sopraan
- Monica de Jesus Monteiro, Hilde Van Ruymbeke, Klaartje van Veldhoven, Orlanda Velez Isidro
-
- Koor alt
- Victoria Cassano McDonald, Gemma Jansen, Saskia Kruysse, Elena Pozhidaeva
-
- Koor tenor
- Yves van Handenhove, Diederik Rooker, Kevin Skelton, Ronald Threels
-
- Koor bas
- Donald Bentvelsen, Jelle Draijer, Michiel Meijer, Frank Hermans
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Lidewij van der Voort, Hanneke Wierenga
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit, Anneke van Haaften, Paulien Kostense
-
- Altviool
- Deirdre Dowling, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Barbara Kernig
-
- Contrabas
- Joshua Cheatham
-
- Traverso
- Marten Root
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg, Sarah Aßmann
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne, Mark Geelen, Michael Harrison, Dave Hendry
-
- Pauken
- Luuk Nagtegaal
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Groot orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Registrant
- Tim Knigge
-
- Productie concert
- Imke Deters, Marco Meijdam
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Lucas van Woerkum
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera
- Robert Berger, Jorrit Garretsen, Sal Kroonenberg
-
- Montage
- Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Alban Riphagen
-
- Productie-assistentie
- Zoë de Wilde
-
- Partituurcoaching
- Jan Van den Bossche
-
- Make up
- Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch, Emine Camadan
-
- Camera-assistent
- Chris Tjong Ayong
-
- Assistent muziekregisseur
- Mieneke van der Velden
-
- Geluids-assistenten
- Jaap van Stenis, Gilius Kreiken
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage assistent
- Martijn Snoeren
-
- Kleurcorrectie
- Geert van Schoot
-
- Met dank aan
- Jan Haak
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!